جو را بیشتر بشناسیم !!!

جو را بیشتر بشناسیم !!!

جو از خانواده غلات می باشد و از لحاظ طب سنتی ایران دارای تبی سرد و خشک می باشد . چرخه زندگی این گیاه یکساله است و از خانواده گرامینه ها ( گندمیان ) است . جو برای مردمان نواحی سردسیر منبع غذایی مهمی به شمار می رفته است البته امروزه بیشتر برای خوراک دام و فرآورده های تخمیری از این گیاه استفاده می شود .

خاستگاه جغرافیایی

کشت این محصول از جنوب شرقی اسیا و کشورهایی چون اتیوپی آغاز شده است . بسیاری از محققین خاستگاه این گیاه ارزنده را کوه های زاگرس در غرب ایران و فلسطین می دانند . در هزاره چهارم پیش از میلاد مردم دشت نشین فلات ایران در پی تغییراتی که از لحاظ آب و هوا و تشکیل مراتع بوجود آمده بود به دشت ها روی آوردند و زندگی جدیدی آغاز کردند . در همین حال تجارت نیز رو به پیشرفت قرار گرفت اما هنوز هم بیشتر مردم به کشاورزی گندم و جو مشغول بودند . حال در تمدن آنها نیز پیشرفت بوجود آمده بود . نکته قابل توجه دیگر آنکه کشت گندم و جو نخستین بار در ایران رواج یافت .

مقاومت گیاه جو در برابر عوامل تهدید کننده

یکی از سازگارترین انواع غلات ، جو می باشد که در شرایط آب و هوایی مساعد و خاک حاصلخیز که قابلیت نگهداری آب در آن زیاد باشد و یا خاکی که ph آنها بین 7 و 8 باشد به راحتی تولید می شود . این گیاه نسبت به گندم در برابر خشکی مقاوم تر است همچنین مقاومت آن در مقابل دمای بالا نیز بسیار بیشتر از گندم است اما در شرایط مرطوب در برابر دمای بالا بسیارحساس است. دانه جو نسبت به گندم برای جوانه زدن به رطوبت کمتری نیاز دارد . جو از لحاظ مقاومت به سرما نسبت به گندم در ردیف پایین تری قرار میگیرد ؛ بنابراین به نظر می رسد که کشت جوی پاییزه در مناطق سردسیر چندان اطمینان بخش نیست اما جو نسبت به شوری خاک چه در مرحله جوانه زنی و چه در مراحل دیگر از سایر غلات مقاوم تر است .

بزرگترین کشورهای تولید کننده  

در ایران بعد از گندم ، جو در مقام سطح زیر کشت در رتبه دوم قرار دارد و علت آن هم نیاز آبی کم و مقاومت بالای این گیاه است . در دنیا روسیه ، ایالت متحده و چین بیشترین میزان تولید این گیاه را در دست دارند . ایران در جایگاه 12 دنیاست .

انواع جو نسبت به دما

نوع بهاره که به سرما حساس بوده و در بهار کاشته می شود . نوع پاییزه که در فصل پاییز کاشته می شود و تا فرارسیدن فصل بهار ، سنبله تولید نمی کند و نوع دیگری که حد وسطی است که نسبت به سرما مقاومت کمتری داشته و در نقاط گرمسیر در هردو فصل بهار و پاییز کشت می شود .

نیاز کودی

نیازهای کودی این دانه مشابه گندم است . پایین بردن مقدار نیتروژن و فسفر و تا حدی پتاسیم خاک ، می تواند عملکرد جو را محدود نماید البته استفاده از کود به منظور تولید حداکثری باید بر مبنای آب قابل مصرف گیاه باشد . همچنین برای تولید آن به عنوان خوراک دام ، میزان کود مصرفی معمولا زیادتر از کود مصرفی برای گیاه جو است که برای مصارف تهیه فرآورده تخمیری کشت می شوند . مصرف 50 تا 60 کیلوگرم نیتروژن در هر هکتار عملکرد جو را به نحو قابل قبولی افزایش خواهد داد .

آفات و بیماری ها

این گیاه نسبت به بیماری های قارچی فوق العاده حساس است . سیاهک یکی از مهمترین این بیماری هاست . سیاهک پنهان جو ، عامل قارچی به نام u.hordei  می باشد . در این بیماری توده ای از هاگ های سیاه رنگ جای محتویات دانه را میگیرد . زمانی که بذر جوانه میزند ، هاگ هم جوانه زده و به گیاه حمله میکند . شیوع این بیماری در خاک های اسیدی بیش از خاک های خنثی و آهکی است . هاگ سیاهگ پس از متلاشی نمودن گل ، به وسیله باد و باران پخش شده و به تمام کلاله های بوته های آلوده نشده هم می رسد و انتشار می یابد . از سایر بیماری های جوی می توان به پوسیدگی ریشه ، کله سیاه ، سوختگی و بیماری های ویروس اشاره کرد .

برداشت

هنگامی که رطوبت دانه بین 30 تا 40 درصد باشد ، برداشت می کنند . دراین میزان رطوبت ، دانه ها چاق تر هستند . با توجه به این که میزان رطوبت برای انبار کردن دانه بالاست ، باید به طرق مصنوعی دانه را خشک نمود تا از فساد دانه و خرابی آن جلوگیری شود .

خواص جو

1) به خاطر پروتئاز موجود خاصیت ضد سرطانی دارد .

2) خاصیت نرم کنندگی دارد و کلسترول خون را کاهش می دهد .

3) جو برای نقرس بسیار مفید است .

4) جوشانده جو برای مبتلایان به تب ، کم خونی و سوء هاضمه مفید است .

5) ماءالشعیر جو خون ساز است و هضم را تسهیل می کند .

6) ماءالشعیر جو زخم های ریوی و سل را بهبود می بخشد .

7) ماءالشعیر جو برای سردرد مفید است و قرقره آن گلو درد و  ورم گلو را بهبود می بخشد .

8) بیسکوییت جو بهترین درمان برای یبوست ، نفخ و شکم درد است .

 

درباره جو 

جو دانه اي بسیار سالم ارزان و سرشار از ویتامین ها ، مواد معدنی و سایر ترکیبات گیاهی مفید براي هضم بهتر غذا ، کاهش گرسنگی و یکی از پر مصرف ترین غلات در رژیم هاي غذایی مختلف است. این دانه مغذی مزایای چشمگیر سلامتی از هضم و کاهش وزن گرفته تا کاهش سطح کلسترول و قلب سالم را شامل مي شود. افزودن جو به رژیم غذایی بسیار آسان است.به عنوان مثال ، جو جایگزین مناسبی برای برنج سفید يا ریزوتو است.همچنين جو را می توان به سوپ ها ، خورشت ها ، سالادها و نان ها اضافه کرد یا به عنوان صبحانه میل کرد. اگر تصميم داريد جو را در وعده هاي غذايي خود جاي دهيد مقاله راهنماي جامعي براي  دانستن محتوای تغذیه ای جو، فواید آن ، دلايلي كه بايد جو مصرف شود و نکات مورد استفاده و تهیه بيان شده است.

چرابايد براي سلامتي جو مصرف كنيم؟

• غنی از مواد مغذی

جو غنی از ویتامین ها ، مواد معدنی و سایر ترکیبات مفید گیاهی است.تقریباً انواع جو، جزء غلات کامل محسوب مي شوند.جو به عنوان یک غله کامل منبع غنی از فیبر ، مولیبدن ، منگنز و سلنیوم ، مقادیر کافی مس ، ویتامین B1 ، کروم ، فسفر ، منیزیم و نیاسین است علاوه بر این ، با خوردن جو خطر ابتلا به سرطان و بیماری های قلبی در شما كاهش مي يابد. با خیساندن و جوانه زدن جو باعث افزایش سطح ویتامین ، مواد معدنی ، پروتئین و آنتی اکسیدان مي توانيد از تمام مواد مغذي جو بهره مند شويد.

• كاهش گرسنگی و وزن

جو حاوی فیبر محلول است ، که گرسنگی را کاهش می دهد و احساس سیری را افزایش می دهد. حتی ممکن است باعث کاهش وزن شود.

• بهبود هضم غذا

جو سلامت روده را تقویت مي کند.اکثر فیبرهای موجود در جو محلول نیستند ، که برخلاف فیبر محلول در آب حل نمی شوند. در عوض ، حرکت روده را تسریع می کند و احتمال یبوست شما را کاهش می دهد . خوردن جو بیشتر باعث بهبود عملکرد روده و افزایش حجم مدفوع و باعث ایجاد تعادل خوبی در باکتری های روده می شود که هر دو نقش مهمی در هضم غذا دارند.

• جلوگيري از سنگ کیسه صفرا

فیبرهای نامحلول موجود در جو از تشکیل سنگ صفرا جلوگیری كرده و به عملکرد طبیعی آن و كاهش خطر جراحی كمك مي كند.

• کاهش کلسترول

نشان داده شده است که بتا گلوکان های موجود در جو با اتصال به اسیدهای صفراوی کلسترول LDL “بد” را کاهش و از طریق مدفوع دفع مي كنند .

• كاهش خطر بیماری های قلبی

با خوردن منظم جو خود را از بیماری قلبی و فشار خون بالا مصمون كنيد.

• تنظيم دیابت

مصرف این دانه شگفت انگیز به عنوان صبحانه جو با کاهش سطح قند خون و بهبود انسولین ، خطر ابتلا به دیابت نوع 2 را کاهش مي دهد.

• جلوگیری از سرطان روده

فیبر و سایر ترکیبات مفید موجود در آن با انواع خاصی از سرطان ، به ویژه سرطان روده بزرگ مقابله مي كند.

• بیماری التهابی روده ( کولیت اولسراتیو )

تحقیقات اولیه نشان می دهد خوردن روزانه غذای حاوی جو جوانه زده به مدت 4-24 هفته علائم کولیت اولسراتیو را کاهش می دهد و احتمال بهبود بیماری را افزایش می دهد.

• كاهش علائم آرتروز

دارای مس است كه در کاهش علائم آرتریت روماتوئید نیز مفید است. مس براي توليد کلاژن در بدن ضروری است و باعث انعطاف پذیری استخوان ها و مفاصل می شود.

• توسعه و ترمیم بافت بدن

غنی از فسفر است که به بازسازی سلول هاي بدن و تقويت استخوان کمک می کند. همانطور كه مي دانيد فسفر یک عنصر اساسی در ژنتیک است و نقش مهمی در غشای سلولی سالم و سیستم عصبی دارد.

• درمان کم خونی

آهن موجود در آن باعث افزایش حجم خون می شود و از کم خونی و خستگی جلوگیری می کند.

• پوست سالم

مملو از ویتامین C ، آنتی اکسیدان ها و مواد معدنی كه بدن و پوست سالم ضروري است.

• بهبود کشش پوست

غنی از سلنیوم است. سلنیوم خاصیت ارتجاعی پوست را حفظ می کند. و سموم پوست را از بين مي برد.

• خواص ضد پیری

آنتی اکسیدان های موجود در جو به جوانتر نشان پوست كمك مي كند.

• رشد موهای سالم

کمبودهای تغذیه ای اغلب در موهای شما نمایان می شود. جو حاوی مواد معدنی حیاتی ، ویتامین ها و آنتی اکسیدان های مورد نیاز برای رشد موهای سالم است.

• كاهش ريزش مو

حاوی آهن و مس كه با تولید گلبول های قرمز خون ریزش مو را کاهش می دهد. همچنين مس موجود در جو به ایجاد رنگدانه مو کمک می کند.

 

کمی درباره این غله بدانیم !!!!!

بارزترین ویژگی متمایز آن در بین سایر غلات ، فیبر بالای آن است که حدود 17 درصد است. این ماده به ویژه حاوی مقادیر زیادی بتاگلوکان محلول است که به کاهش سطح قند خون کمک می کند و از پیشرفت بیماری های قلبی جلوگیری مي کند.جو با افزایش احساس سیری یک استراتژی موثر برای کنترل وزن است و در آیورودا باستان غلات محبوب برای کنترل وزن مي باشد. با توجه به اينكه از خانواده غلات است غالباً به عنوان غذا و دارو استفاده مي شود . محصولات آن حاوی مقادیر زیادی فیبر هستند . از غذاهای سرشار از فیبر محلول می توان به عنوان بخشی از رژیم کم چربی و کلسترول برای جلوگیری از بیماری های قلبی استفاده کرد. تحقیقات نشان می دهد هر فرد باید هر روز حداقل 3.6 گرم فیبر محلول بخورد تا خطر بیماری قلبی را کاهش دهد .

آیا خوردن جو برای همه مفید است؟

گرچه غلات شگفت انگیزی است ، اما ممکن است غذای مناسبی برای همه نباشد.

• کالری زیادی دارد. بنابراین ، باید از افزودن شیرین کننده (مانند شکر ) به آن خودداری کرد.
• همچنین حاوی مقادیر زیادی پورین است ، بنابراین اگر نقرس دارید ممکن است لازم باشد جو را از رژیم غذایی خود جدا کنید .
• از آنجا که  در کاهش سطح گلوکز خون موثر است ، اگر از دیابت رنج می برید و از داروهای کاهش دهنده قند خون استفاده می کنید براي مصرف جو از پزشك سوال كنيد.
• خوردن بیش از حد آن در یک زمان ممکن است به دلیل داشتن فیبر زیاد باعث نفخ شکم شود . از این رو ، اگر با مشکلات هضم غذا روبرو هستید ، در حد متوسط ​​ بخورید.
• ممكن است در بعضی افراد باعث گاز ، نفخ یا احساس سیری يا واکنش آلرژیک ایجاد کند .
• مصرف این دانه در هنگام بارداری و شيردهي اصلا توصيه نمي شود.

 

ارزش غذايي جو

• کالری کم

معمولاً  به دو صورت پوسته و بي پوست عرضه مي شود. جو پوسته شده يا فرآوری شده داراي سبوس و جوانه است در حالي كه نوع بي پوست سبوس ندارد . توجه به این نکته مهم که جو معمولاً هنگام پخت به سه و نیم برابر افزایش می یابد و خوردن نیم فنجان جو پخته کالری حدود 78.5 گرمي دارد.

• ویتامین ها و مواد معدنی

داراي مقادير زيادي پتاسیم ، فولات ، آهن و ویتامین B-6 است كه به افزايش سطح ترکیبی به نام هموسیستئین و كاهش خطر بيماري قلبي و فشار خون بالا در بدن کمک مي كند .همچنين  وجود فولات و آهن در آن برای تشکیل سلولهای قرمز خون و اکسیژن رسانی به قلب از طریق خون و عملکرد سیستم ایمنی بدن را تقویت می كند.

• پتاسیم

غنی از پتاسیم كه به حفظ فشار خون سالم کمک مي کند .

• فیبر

فیبر موجود در آن با کمک به کنترل فشار خون و سطح کلسترول ، سلامت قلب را تقویت می کند .

محققان دریافتند خوردن مقدار زیادی ازاین دانه به میزان قابل توجهی باعث کاهش سطح کلسترول و چربی احشایی می شود.

• فسفر ، کلسیم

فسفر ، کلسیم ، مس ، منیزیم و روی موجود در جو در بهبود ساختار و حفظ سیستم اسکلتی بدن ضروری است.

• سلنیوم

حاوی سلنیوم است. سلنیوم به جلوگیری از انواع التهاب مزمن مانند بیماری کرون و آسیب های ناشی از مولکول هایی به نام رادیکال های آزاد محافظت می کند.

• کولین

ماده مغذی دیگری که در آن وجود دارد كولين است،کولین به خواب ، حرکت عضلات ، یادگیری بهتر و بهبود حافظه، حفظ ساختار غشای سلولی وتکانه های عصبی کمک می کند.

 

نكات و دستورالعمل هاي پخت انواع جو

• پخت جو

جو پوسته شده به دلیل لایه بیرونی سبوس به زمان خیساندن و پخت بیشتری نیاز دارد و طعم و بافت مطلوب تري دارد .برای تهیه جو ابتدا آن را در ظرفی با دو برابر حجم آب به مدت چند ساعت بخيسانيد و آبکشی کنید . سپس در ظرفي به ازاي يك فنجان جو 3 فنجان آب اضافه کنید و آن را بجوشانید بعد از اين مرحله حرارت را کم کنید و اجازه دهید حدود 45 دقیقه بجوشد.

 

نکات غذایی جو پخته شده:

• جو پخته شده را مي توان به سوپ یا خورشت اضافه كرد.
• مي توانيد با آن یک پلو یا ریزوتوی خوش طعم درست کنید.
• با جو سرد و پخته شده را با سبزیجات خرد شده و سس يك سالاد مغذي درست كنيد.
• آن را با پیاز ، کرفس ، قارچ ، هویج و فلفل سبز به همراه آب گوشت به مدت تقریبی 45 دقیقه بپزید و يك وعده غذايي سالن بخوريد.
• درست كردن فرنی صبحانه با آرد این دانه
• به كار بردن پودر آن در اسموتی ها